Mâm cúng rằm tháng Giêng được xem là phần lễ quan trọng trong ngày Tết Nguyên Tiêu – dịp rằm đầu tiên của năm mới âm lịch. Vào ngày này, người Việt thường chuẩn bị mâm lễ chu đáo để dâng lên thần linh và gia tiên, bày tỏ lòng thành kính và cầu mong bình an, tài lộc, may mắn cho cả gia đình. Bài viết dưới đây xemtuvi12congiap.com sẽ giúp bạn hiểu rõ ý nghĩa, cách chuẩn bị và rằm tháng Giêng nên cúng gì để đón một năm trọn vẹn phúc lộc.
Ý nghĩa của mâm cúng rằm tháng giêng
Theo phong tục truyền thống, rằm tháng Giêng diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch – thời điểm trăng tròn đầu tiên của năm mới. Người xưa có câu “Cúng cả năm không bằng rằm tháng Giêng”, cho thấy tầm quan trọng đặc biệt của ngày này.
Lễ cúng rằm tháng Giêng không chỉ là dịp để bày tỏ lòng thành kính với thần linh và tổ tiên, mà còn là thời điểm mọi người cầu mong bình an, hạnh phúc, hanh thông trong công việc và cuộc sống. Đây cũng là dịp để con cháu tưởng nhớ công ơn sinh thành, giáo dưỡng của ông bà, cha mẹ, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” sâu sắc trong văn hóa Việt.
Mâm cúng rằm tháng Giêng gồm những gì?
Tùy theo điều kiện của mỗi gia đình, mâm cúng rằm tháng Giêng có thể được chuẩn bị theo hai hình thức: mâm cỗ chay và mâm cỗ mặn. Dù là hình thức nào, điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm của gia chủ khi dâng lễ.
Mâm cúng chay rằm tháng Giêng
Mâm cúng chay thường dùng để dâng Phật, thể hiện lòng thanh tịnh và hướng thiện. Một mâm cỗ chay truyền thống có thể bao gồm:
- Xôi gấc hoặc xôi đậu xanh
- Giò chay, nem chay
- Canh rau củ thập cẩm
- Đậu hũ sốt cà chua
- Nộm chay, bánh chay hoặc chè trôi nước
- Hoa tươi, trái cây ngũ quả và nước sạch
Rằm tháng giêng cúng gì mâm mặn
Mâm cỗ mặn thường dùng để dâng thần linh và gia tiên. Tùy vùng miền, món ăn có thể khác nhau, nhưng phổ biến gồm:
- Gà luộc nguyên con (hoặc thịt heo luộc)
- Xôi gấc, bánh chưng hoặc bánh tét
- Giò lụa, nem rán
- Canh măng, thịt kho tàu
- Dưa hành, rau xào
- Trái cây ngũ quả, trầu cau, rượu, hương, nến
Bên cạnh đó, gia chủ có thể chuẩn bị thêm vàng mã, đèn dầu, hoa sen hoặc hoa cúc để dâng cúng. Mọi thứ cần được bày biện gọn gàng, sạch sẽ và thể hiện sự trang nghiêm.
Rằm tháng Giêng nên cúng gì trong nhà và ngoài trời?
Nhiều người băn khoăn rằm tháng Giêng cúng gì cho đúng phong tục. Thực tế, lễ cúng ngày này có thể chia thành hai phần chính: cúng Phật, cúng thần linh – gia tiên và cúng ngoài trời.
Trong nhà
Cúng Phật tại gia (nếu có bàn thờ Phật)
Với những gia đình theo đạo Phật, rằm tháng Giêng nên cúng chay, dâng lên mâm lễ thanh tịnh gồm hoa tươi, đèn nến, nước sạch, xôi, chè, bánh chay. Khi khấn, gia chủ nên giữ tâm trong sáng, cầu bình an và giải trừ nghiệp chướng.
Cúng thần linh và gia tiên
Mâm lễ cúng thần linh và gia tiên thường là mâm cỗ mặn với đầy đủ xôi, gà, rượu, hoa quả, hương đèn. Lễ này nhằm tạ ơn các vị thần hộ mệnh, cầu mong sức khỏe, tài lộc và thuận lợi trong năm mới.
Mâm cúng rằm tháng giêng ngoài trời
Một số gia đình còn bày mâm cúng ngoài trời với hương, hoa, đèn, bánh kẹo, trái cây để cúng Thần linh cai quản, cầu mong bình an cho cả nhà.
Cách bày mâm lễ cúng rằm tháng Giêng
Cách bày mâm lễ cúng rằm tháng Giêng cần được thực hiện chu đáo, thể hiện lòng thành kính của gia chủ đối với thần linh và gia tiên. Mâm cúng thường gồm hai phần chính: lễ mặn và lễ chay.
- Với lễ mặn, gia chủ có thể chuẩn bị gà luộc nguyên con, xôi gấc, nem chả, bánh chưng, canh măng, rượu và hoa quả tươi.
- Còn lễ chay thường bao gồm hương hoa, trầu cau, bánh kẹo, chè xôi, ngũ quả và nước sạch.
Mâm cúng nên được sắp xếp gọn gàng, cân đối và trang trọng, đặt trên bàn thờ hoặc bàn riêng ở nơi cao ráo, sạch sẽ.
Khi bày biện, nên đặt hương, đèn và rượu ở vị trí trung tâm, các món khác xếp đều hai bên. Gia chủ thắp hương, khấn vái với lòng thành để cầu bình an, may mắn, công danh và tài lộc cho cả năm.
Sau khi hương tàn, lễ vật có thể được hạ xuống để cả nhà cùng thụ lộc, lan tỏa năng lượng tốt đẹp và duy trì truyền thống văn hóa tâm linh của người Việt.
Xem thêm: Cúng rằm tháng giêng vào giờ nào đẹp giúp gia đạo an yên
Việc chuẩn bị mâm lễ cúng rằm tháng Giêng không đặt nặng ở hình thức, mà ở cái tâm của người cúng. Dù là mâm cỗ đơn sơ hay đầy đặn, nếu được làm bằng lòng thành, chắc chắn sẽ mang lại ý nghĩa tốt đẹp, phúc lành cho gia đình trong năm mới.
